خبري نيست؛ نه ايرباس نه بوئينگ. دولت اما همچنان اميدوار است. خريد آن همه طياره ميتوانست دستکم تا اندازهاي دستانشان را براي نمايش گشايشات پسابرجام پُر کند.
به گزارش خبرنگار سلام لردگان، به نقل از
خبرگزاري دانشجو، بوئينگ پريد؛ مثل ايرباس که پيش از اين پريده بود. کنگرهي امريکا پنجشنبهي گذشته با تصويب طرحي دولت ايالات متحده را از فروش هواپيما به ايران منع کرد. دولتيها خيلي دلشان ميخواست بهطور نمادين هم که شده در سالگرد اعلام توافق هستهاي چند طياره وارد کنند. ايرباس يا بوئينگ؛ فرقي نداشت. هواپيمايي ملي ايران (هما) قرار بود با يک قرارداد 25 ميليون دلاري، هشتاد فروند هواپيما از ايالات متحده خريداري کند. نشد. بعضيها اما همچنان اميدوارند؛ اميدوار به وتوي اوباما. سخنگوي دولت حالا در گفتگو با خبرگزاري دانشجو، ادامهي مذاکرات و خريد هواپيما را منوط به همين «وتو» ميداند. اين اتفاق خواهد افتاد؟ آيا رييسجمهور ايالات متحده ميتواند بخت دولت روحاني را باز کند؟

تحريم هواپيما وتو خواهد شد؟
فؤاد ايزدي استاد دانشکدهي مطالعات دانشگاه تهران معتقد است موضوع وتوي قانون منع فروش هواپيما منتفي است، چرا که اساساً تا امروز همچه چيزي از جانب دولت امريکا مطرح نشده است! وي همچنين در گفتگو با خبرنگار سياسي خبرگزاري دانشجو گفت: «بعد از تصويب اين قانون دولت آمريکا اعلام نکرده آن را وتو خواهد کرد؛ از اين جهت بحث وتو تا اين لحظه منتفي است. تازه در صورتي که اين قانون توسط اوباما وتو هم شود، چند ماه ديگر بيشتر از عمر دولتش در آمريکا باقي نمانده است. عده اي معتقدند تصويب اصلي تحريمهاي ضد ايراني تازه بعد از تحويل دولت عملي خواهد شد.»

بوئينگ تنها کمپاني هواپيماسازي نيست که از معامله با ايران منع ميشود. قرارداد روحاني با شرکت هواپيماسازي ايرباس هم عملاً روي هوا است. قراردادي که با کلي سلام و صلوات در نخستين اروپاگردي پسابرجامي روحاني منعقد شده بود. طيارهها تا مدتها به عنوان يکي از بزرگترين دستاوردهاي توافق هستهاي معرفي ميشدند. توافقي که تا امروز و در سالگرد يکسالگي آن دستاورد ملموس ديگري براي يوميات زندگي مردم بههمراه نداشته است. خريد آن همه طياره از ايرباس و بوئينگ ميتوانست دستکم تا اندازهاي دستان دولت را براي نمايش گشايشات پسابرجام پُر کند. نشد اما؛ تازه امروز مدير عامل بوئينگ اعلام کرده اگر کمپاني وي نتواند به ايران طياره بفروشد، اجازه نخواهد داد هيچ شرکت ديگري اين کار را انجام دهد. اظهارنظري که البته از سوي دولت کم اهميتتر از آن است که پاسخ داده شود. نوبخت گفته: «اين تنها اظهارنظر مسئول يک بنگاه اقتصادي است. بنده در جايگاه "سخنگوي دولت" مقتضي نميدانم به آن پاسخ دهم.» رييس دولت اما در جايگاهي قرار داشت که با مدير يک بنگاه اقتصادي جلسه کرده و درباره خريد طياره مذاکره کند.

مذاکره رييس دولت با رييس ايرباس
آقاي سخنگو همچنان اميدوار است؛ اميدوار به اينکه بتواند از "کانالهاي مختلف" ديگري که در اختيار دارد، چند طياره جور کند. وي در گفتوگو با خبرنگار ما گفت: «البته جمهوري اسلامي تنها محل مورد نظر براي نوسازي ناوگان هوايي خود را بوئينگ نميداند. ما در اين راستا با شرکت ايرباس نيز وارد مذاکره و انعقاد قرارداد مقدماتي شديم که فرآيند خود را طي ميکند. دولت براي نوسازي ناوگان هوايي از کانالهاي مختلف ديگري که در اختيار دارد، استفاده ميکند.» نوبخت همچنان اميدوار است؛ خدا اميد هيچکسي را نوميد نکند.
در «ايراناير» چه خبر است؟
ايراناير «ايرباس» ميخرد يا «بوئينگ»؟ همه فکر ميکنند «ايران اير» يک شرکت پولدار است. آنقدر که ميخواهد صدها فروند هواپيماي روز دنيا بخرد. و لابد بههمين خاطر دولت اينطوري براي خريد طياره برايشان آستين بالا زده است. کارکنان آنجا اما نظر ديگري دارند. کساني که حالا مدتها است به بهانههاي مختلف شرکت حقوقشان را بالا و پايين ميکند؛ دخلشان به اندازهي خرجشان نيست و از ولخرجيهاي شرکت براي خريد طيارهي نو حسابي شاکي هستند. آنها معتقدند اگر پولي هست، بايد صرف امور رفاهي و معيشتي کارکنان هما شود. همين چند روز پيش هم در اعتراض به اوضاع شغليشان مقابل خانه ملت تجمع کردند. آنها اميدوار بودند نمايندگان مردم دردها و مشکلاتشان را بشنوند. آنها هم اميدوار بودند.

براي اطلاعات بيشتر درباره تجمع کارکنان ايراناير اين گزارش را بخوانيد:
پولهاي «ايران اير» کجاست؟/ وقتي مشتري هواپيماهاي ميلياردي حقوق کارمندانش را نميدهد
چرا بوئينگ و ايرباس تا اين اندازه براي روحاني مهم است؟
نياز مردم است؟ البته که نيست! بهترين آمارها ميگويند حداکثر ده درصد از خلق الله براي سفرهايشان از هواپيما استفاده ميکنند. نه اينکه نخواهند؛ نميتوانند. کلاً مسافرت هوايي اين روزها يک آپشن لوکس محسوب ميشود. روزهايي که خيليها به نان شبشان هم محتاجند. سيد مهدي هاشمي رييس سابق کميسيون عمران مجلس شوراي اسلامي، در گفتوگو با خبرنگار ما گفت: «فقط حدود 10 درصد از مردم ما از هواپيما استفاده ميکنند. بايد به مسائل اصلي و اولويتدار کشور اهتمام ورزيد؛ نه اينکه از ترس تورم، به خودکشي رکود رضايت بدهيم. عليرغم اينکه گفته شده بود اولين هواپيماها سال گذشته وارد ناوگان هوايي ميشود، با يک شوي پيش پا افتاده فقط يک هواپيماي مسافري که آن هم ميخواست از آسمان ايران عبور کند، آمد. ملت جمع شدند و فقط يک عکس انداختند! از تمام آن وعده و وعيدها فقط يک عکس گير مردم آمد!»

رکود بيسابقهي دولتساز، اوضاع معيشت و اشتغال مردم را بدتر از آن کرده که بهمسافرت با طياره بيانديشند. حتي بعد از توافق هستهاي؛ توافقي که قرار بود با لغو تحريمهاي اقتصادي، مشکلات اقتصادي مردم را مرتفع کند؛ اشتغال ايجاد کرده، دردهايشان را دوا کند. در يکسالگي آن، سفرههاي ملت خاليتر از هميشه است. تحريمها هم سر جايشان هستند. روز گذشته سفير کرهي جنوبي در تهران گفته بود: «تأسفآور است که سفارت کرهجنوبي با وجود سپري شدن 6 ماه از اجرايي شدن توافق برجام هنوز پول را از طريق قاچاق به ايران ميآورد!» به دوران پسابرجام خوش آمديد!
خبري نيست؛ نه ايرباس نه بوئينگ. نوبخت اما همچنان اميدوار است. عليرضا خسروي نماينده و از اعضاي سابق کميسيون عمران ميگويد مجلس سابقاً متعدد به تيم مذاکرهکننده تذکر داده انعقاد قرارداد با کمپانيهاي هواپيماساز، منوط به اجازهي دولت ايالات متحده است. وي در گفتگو با خبرنگار خبرگزاري دانشجو گفت: «در کمسيون عمران بارها به تيم برجام متذکر شديم انعقاد قرارداد براي نوسازي ناوگان هوايي منوط به اجازهي امريکاست؛ پس در صورت مخالفت امريکا چه خواهيد کرد؟ دولتيها در پاسخ جواب ميدادند: «امريکاييها مخالفتي نخواهند داشت، چرا که با "روح برجام" مخالفت دارد!» همان اتفاق افتاد؛ امروز شاهد آن هستيم که کنگره مصوبه جديدي را در خصوص منع فروش هواپيما به ايران تصويب کرده است.»